Bir açısının
ölçüsü 90° olan üçgene dik üçgen denir. Dik üçgende
90° nin karşısındaki kenara hipotenüs, diğer
kenarlara dik kenar adı verilir. Hipotenüs üçgenin daima
en uzun kenarıdır.
şekilde, m(A) = 90°
[BC] kenarı hipotenüs
[AB] ve [AC] kenarları
dik kenarlardır.
|
 |
Dik üçgende dik kenarların
uzunluklarının kareleri toplamı hipotenüsün
uzunluğunun karesine eşittir.
ABC üçgeninde m(A) = 90°
|
 |
1. (3 - 4 - 5) Üçgeni
Kenar uzunlukları (3
- 4 - 5) sayıları veya bunların katı olan bütün
üçgenler dik üçgendir. (6 - 8 - 10), (9 - 12 - 15),
gibi
|
 |
2. (5 - 12 - 13) Üçgeni
Kenar uzunlukları (5 - 12 - 13) sayıları
ve bunların katı olan bütün üçgenler
dik üçgenlerdir. (10 - 24 -
26), (15 - 36 - 39),
gibi.
|
 |
Kenar uzunlukları
8, 15, 17 sayıları ile orantılı olan üçgenler
dik üçgenlerdir. |
 |
Kenar uzunlukları 7, 24,
25 sayıları ile orantılı olan üçgenler dik
üçgenlerdir. |
 |
3. İkizkenar dik üçgen
ABC dik üçgen |AB| = |BC| = a
|AC| = aÖ2
m(A) = m(C) = 45° İkizkenar dik
üçgende
hipotenüs dik kenarların Ö2
katıdır.
|
![]() |
4. (30° 60° 90°) Üçgeni
ABC eşkenar üçgeni yükseklikle
ikiye bölündüğünde
ABH ve ACH (30° - 60° - 90°)
üçgenleri elde edilir.
|AB| = |AC| = a
|BH| = |HC| = |
 |
pisagordan |
 |
|
 |
(30° - 60° - 90°) dik üçgeninde;
30°'nin karşısındaki kenar
hipotenüsün yarısına eşittir.
60° nin karşısındaki kenar,
30° nin karşısındaki
kenarın Ö3
katıdır.
|
 |
5. (30° - 30° - 120°)
Üçgeni
(30° - 30° - 120°)
üçgeninde 30° lik açıların karşılarındaki
kenarlara a dersek 120° lik açının karşısındaki
kenar aÖ3 olur.
|
 |
6. (15° - 75° - 90°)
Üçgeni
(15° - 75° - 90°) üçgeninde
hipotenüse ait yükseklik |AH| = h
dersek, hipotenüs
|BC| = 4h olur. Hipotenüs
kendisine ait yüksekliğin dört
katıdır.
|
 |
Dik üçgenlerde hipotenüse
ait yüksekliğin verildiği durumlarda benzerlikten
kaynaklanan öklit bağıntıları kullanılır. |
 |
1. Yüksekliğin hipotenüste ayırdığı
parçaların çarpımı yüksekliğin karesine eşittir.
3. ABC üçgeninin alanını iki
farklı şekilde yazıp eşitlediğimizde
- Yukarıda anlatılan öklit bağıntıları
kullanılarak
elde
edilir.
Genellikle bu öklit bağıntısını kullanmak
yerine, yukarıdaki öklit bağıntıları ve
pisagor bağıntısını kullanarak çözüme
gideriz.
İkizkenar üçgenin tepe
açısından tabanına çizilen yükseklik, hem açıortay,
hem de kenarortaydır. |
 |
1. Bir üçgende, açıortay
aynı zamanda yükseklik ise bu üçgen ikizkenar üçgendir.
|AB| = |AC|
|BH| = |HC|
m(B) = m(C)
|
 |
2. Bir üçgende, açıortay
aynı zamanda kenarortay ise bu üçgen ikizkenar üçgendir.
|AB| = |AC|,
[AH] ^
[BC]
m(B) = m(C)
|
 |
3. Bir üçgende, yükseklik
aynı zamanda kenarortay ise bu üçgen ikizkenar üçgendir.
|AB| = |AC|
m(BAH) = m(HAC)
m(B) = m(C)
|
 |
İkizkenar üçgende açıortay,
kenarortay ve yüksekliğin aynı olması birçok
yerde karşımıza çıktığından
çok iyi bilinmesi gereken bir özelliktir. |
4. İkizkenar üçgende
ikizkenara ait yükseklikler eşittir. Bu durumda yüksekliklerin
kesim noktasının ayırdığı parçalarda
eşit olur. |
 |
5. İkizkenar üçgende
ikizkenara ait kenarortaylar ve kenarortayların kesim
noktasının ayırdığı parçalar da
birbirine eşittir. |
 |
6. İkizkenar üçgende
eşit açılara ait açıortaylar da eşittir. Açıortaylar
birbirini aynı oranda bölerler. |
 |
7. İkizkenar üçgende
ikiz olmayan kenar üzerindeki herhangi bir noktadan ikiz
kenarlara çizilen dikmelerin toplamı, ikizkenarlara ait yüksekliği
verir.
|AB| = |AC| Þ
|LC| = |HP| + |KP| |
|
 |
8. İkizkenar üçgende
tabandan ikiz kenarlara çizilen paralellerin toplamı, ikiz
kenarların uzunluğuna eşittir.

|
 |
EŞKENAR ÜÇGEN
1. Eşkenar üçgende
bütün açıortay, kenarortay yükseklikler çakışık
ve hepsinin uzunlukları eşittir.
nA
= nB
= nC
= Va
= Vb
= Vc
= ha
= hb
= hc
|
 |
2. Eşkenar üçgenin
bir kenarına a dersek yük seklik
Bu durumda eşkenar üçgenin alanı
|
 |
yükseklik cinsinden alan değeri
Alan(ABC) = 
3. Eşkenar üçgenin
içindeki herhangi bir noktadan kenarlara çizilen dik
uzunlukların toplamı, eşkenar üçgene ait yüksekliği
verir.
Bir kenarı a olan eşkenar üçgende;
|
 |
4. Eşkenar üçgenin
içindeki herhangi bir noktadan kenarlara çizilen paralellerin
toplamı bir kenar uzunluğuna eşittir. |
 |
Bir kenarı a olan ABC eşkenar üçgeninde

|